Knokken voor geld. Blog Jakobien Groeneveld, wethouder Jeugdzorg in Zoeteremeer, 20-5-2021.

Toen ik in 2006 bij de gemeente Alphen aan den Rijn ging werken als speechwriter voor de burgemeester, sprak ik een wijkagent die betrokken was geweest bij de zaak “Savanna”. De tranen stonden hem nog steeds in de ogen en dat raakte me diep. De dood van deze peuter van drie jaar oud, was twee jaar daarvoor ingeslagen als een bom. Het meisje was op gruwelijke wijze door haar ouders gedood. En daarvoor jarenlang verwaarloosd. Heel Nederland was diep geschokt. Op dat moment wist ik: ik wil meehelpen om kinderen, maar vooral gezinnen te helpen om dit voortaan te voorkomen.

Ik heb dat op verschillende manieren gedaan: van (vrijwillig) maatje zijn voor een jongedame in Zoetermeer tot werken bij het Nederlands Jeugdinstituut. En uiteraard als wethouder Jeugdzorg in Zoetermeer. Ik dacht: nu gaan we echt aan de slag. Met gezinnen, de dynamiek, bewezen interventies, preventie en heel veel kennis en onderzoek. Zodat iedere jeugdhulpwerker precies dat kan doen wat nodig is voor gezinnen. Lekker de inhoud in dus, dacht ik. Dat is wat mij te doen staat.

Maar dat liep heel anders. Sinds 2015 is de jeugdzorg overgedragen aan gemeenten door het Rijk, met een fikse bezuiniging op het budget. Anders gezegd: we moesten meer doen, met minder geld (!). Gemeenten konden immers veel beter en sneller jeugdhulp bieden: wij kennen de mensen en gezinnen, zo was de gedachte. Nou, dat is gelukt. Alleen in Zoetermeer krijgt 1 op de 7 kinderen nu jeugdhulp. Missie geslaagd, zou je zeggen. Maar dat riep wel een nieuw probleem op.

Ten eerste krijgen kinderen in Zoetermeer (en landelijk) ieder jaar steeds langere en zwaardere jeugdhulp. Dat betekent dat er iets aan de hand is. Maar wat precies? We weten dat armoede, eenoudergezinnen, een zwak sociaal netwerk en minder kansen in de maatschappij, een oorzaak kunnen zijn voor problemen bij kinderen en jongeren. Maar ook vechtscheidingen en schuldenproblematiek (bij ouders dus!), spelen hier een grote rol. Jeugdhulp is dus ook vaak gezinshulp en dat maakt het complex. Hoog tijd dat iemand hier eens goed onderzoek naar doet: de Staat van de Jeugd. Zeker na de coronacrisis is dat straks een zeer belangrijke vraag.

Daarnaast hebben alle gemeenten in Nederland veel te weinig geld meegekregen voor het betalen van de rekeningen van jeugdzorg. Bijna alle gemeenten hebben geldproblemen en in Zoetermeer is er al jaren geen geld meer voor zaken als buurthuizen, zwembaden, cultuur en sport. Al die zaken waar juist ook kinderen en jongeren baat bij hebben. Dit punt, het niet genoeg geld krijgen als gemeenten, werd al snel mijn missie als wethouder Jeugdzorg. Samen met mijn collega-wethouder van Financiën gingen wij de strijd aan. Inmiddels is er zelfs het actiecomité Raden in Verzet, vanuit Zoetermeer opgestart. Al drie jaar schrijven we artikelen, protesteren we in Den Haag, dienen we moties in op vergaderingen van alle gemeenten (VNG) en vragen we aandacht voor dit probleem.

In plaats van knokken voor kinderen, ging ik dus knokken voor geld. Ik had nooit verwacht dat ik zoveel zou gaan weten over het Gemeentefonds (verdeling van het geld), opschalingskorting (laat maar even, te lang verhaal om uit te leggen) en arbitrage (de VNG en de minister bakkeleien al jaren over dit onderwerp en een commissie gaat er een wijze uitspraak over doen binnenkort). Maar soms doe je gewoon wat nodig is. Want uiteraard knok ik hiermee juist ook voor genoeg ondersteuning voor kinderen. Als het Rijk eindelijk gaat toegeven dat ze een fout heeft gemaakt, komt er hopelijk snel meer geld voor kinderen, jongeren en hun gezinnen. En voor heel veel meer onderzoek naar deze problemen. Zodat ook het Kennisnetwerk Haaglanden nog veel meer kan doen. En zodat we de zaak Savanna, en vele andere verdrietige verhalen, op een dag helemaal achter ons kunnen laten. En kunnen we op een dag alle kinderen een goede start bieden in het leven. Wat mij betreft is die dag morgen.

Met hartelijke groet,
Jakobien Groeneveld

Wat een ontzettend goed initiatief. Een hele praktische manier om kennis te delen. Ik probeer mee te helpen door dit netwerk aan de grote klok te hangen.

Investeren in onze jeugd, zeker daar waar het moeilijk loopt, is een investering in de toekomst. Voor deze jeugd én voor iedereen. 
Dus overheid investeer nou eens verstandig: in de jeugdzorg, dus!!!

Helder en krachtig betoog Jakobien! Respect voor het geduld en wat jullie bereikt hebben, ondanks het moeten roeien met de riemen die je eigenlijk niet hebt. Petje af. 

Beste Jacobien

Voor een mooie samenleving heb je saamenhorigheid nodig. Mensen moeten zich tot de gemeentschap aangetrokken voelen. Dit komt naar voren in een een nationaliteit met een gemeenschappelijke gescheidenis en cultuur waar de mensen trots op zijn. Deze mensen zetten zich dan graag naast hun werk en family ook in voor de samenleving. Ze werken als vrijwilliger in sport - en culturelen verenigingen om hun dankbaarheid te uiten. Er zou dus niet meer geld nodig moeten zijn om de sport en verenigingen instand te houden, maar vrijwilligers. Maar in een Nederland waar een 'hele' kleine groep mensen structureel deze twee pilaren, gescheidenis en cultuur, probeert onderuit te halen. Begint de overgrootte meerderheid zich onzeker te voelen en te individualiseren. Ze gaan niet meer als vrijwiller aan de gang. Dit betekend niet alleen dat het kind minder kansen heeft om de thuis situatie te ontvluchten en plezier te hebben. Maar ook de ouders in het gezin, die vroeger wel bij een vereniging gingen werken en daar aan de hand van contact met andere mensen werden gehoort met hun problemen of ze werden geholpen, geadviseerd of (toepasselijk) terecht gewezen op fouten. 

Het gaat fout in onze samenleving met de beschuldiging dat we geen Sinterklaas mogen vieren en dat we dan Rasisten zijn. We een foute gescheidenis hebben en ander gescheidenis belangrijker is dan het verhaal van onze voorouder. Zorg dat de meerderheid van de Nederlandse mensen zich weer fijn in Nederland voelen en trots op hun land en nationaliteit zijn. Doe dit in gescheidenis lezen met de hoogte punten, maar ook de diepte punten. Het land is niet groot gemaakt in de goude eeuw door de heren van de VOC, maar door de zeelieden, onze voorvaders. Daar zijn er duizende van gestorven aan ziektes en ongevallen. Met hun gezinnen achterlatened in armoede. Dat we Sinterklaas vieren met zwarte pieten heeft zo zijn redenen, die niets met rasistme te maken heeft. Dat 1 kind een keer voor zwarte piet is uitgemaakt is nu geen reden om op volwassen leeftijd nog boos te zijn en het dan de Sinterklaas vierders maar rasistis te noemen. Kinderen worden ook voor hun bril of andere volmaaktheden gepest. Meestal heeft het pestende kind meer problemen. 

Maar deze kleine groep van boze mensen maken de maastchappij stuk, geholpen door onbenullige maar vooral bange mensen. Die vooral heiliger willen zijn dan de paus en meepraten zonder enige kennis of benul van impact. Deze impact is vaak veel later te zien, misschien is 'jouw' het probleem wel mede door hun en jezelf gecreeerd? 

Maar de gescheidenis zal het leren. En Jacobien ik hoop dat je nog veel gezinnen kan helpen. Want ongelukkige mensen, groot en klein is een ongelukkige samenleving.