Literatuuronderzoek scheiding

Wat is er bekend over beschermings- en risicofactoren bij een scheiding en welke belangrijke keerpunten zijn er?

Achtergrond

Het lectoraat Jeugdhulp in Transformatie is gevraagd door Garage2020 om een literatuuronderzoek te doen naar factoren die de kans op een (problematische) scheiding kunnen verminderen of juist versterken. Zowel de periode voorafgaand aan de daadwerkelijke scheiding en de periode na de scheiding zijn hierin meegenomen, evenals belangrijke keerpunten in deze periodes. De resultaten van het literatuuronderzoek zijn het uitgangspunt geweest voor verdiepende interviews met verschillende experts en ervaringsdeskundige ouders en jeugdigen, uitgevoerd door Garage2020. 

Doel

Het doel van het gehele onderzoek is om meer inzicht te krijgen waar kansen liggen om (problematische) scheiding te voorkomen en mogelijkheden tot interveniëren te ontdekken. Het literatuuronderzoek had als doel het verzamelen en structureren van bestaande kennis over scheidingen en de bijbehorende beschermings- en risicofactoren alsmede belangrijke keerpunten.

Methoden

Het literatuuronderzoek heeft plaatsvinden aan de hand van de Richtlijn Scheiding, het NJi kennisdossier scheiding en een systematische literatuursearch naar belangrijke keerpunten. 

Samenwerkingspartners

Dit onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met Garage2020, in opdracht van de Gemeente Den Haag.

Opbrengsten

*De opbrengsten van het literatuuronderzoek worden hieronder gezamenlijk besproken met de opbrengsten van het gehele onderzoek.

Het proces van scheiden is een periode vol emoties en gebeurtenissen, waarin veel factoren een rol spelen en vaak verschillende professionals in beeld komen. Iedere fase van dit proces brengt eigen risicofactoren en kansen met zich mee. Naast de verschillende fasen zijn er ook individuele factoren en situationele factoren die gedurende gehele proces invloed hebben op de ervaren stress en emoties, zoals bijvoorbeeld psychische problemen en veerkracht.

Voor de scheiding
Tijdens de relatie zijn er cruciale momenten (kantelpunten) die het succes of falen van de relatie beïnvloeden. Belangrijke gebeurtenissen zijn de transitie naar ouderschap, het overlijden van een kind, vreemdgaan, economische en werk-gerelateerde spanningen en veerkracht. Als de relatie onder druk komt te staan is de manier waarop met deze conflicten en spanning wordt omgegaan van grote invloed op verdere verloop. Relatietherapie kan een de relatie (deels) herstellen maar ook problemen in de relatie erg zichtbaar maken, waardoor het een negatief effect kan hebben op het verloop.

Tijdens de scheiding
De belangrijke momenten tijdens de scheiding zijn de mededeling van een van beide ouders te willen scheiden, de inzet van mediatie, de inzet van advocaat, het verdelen van de bezittingen en het opstellen van een ouderschapsplan.

Na de scheiding
Risicofactoren die de kans op een problematische relatie tussen ouders na de scheiding vergroten zijn o.a. het aanwezig zijn van minderjarige kinderen, ouders die niet goed communiceren en samen te werken, elkaar niet vergeven, voortdurende conflicten, en veel veranderingen voor kinderen (zoals nieuwe sportclub en verhuizing). Beschermende factoren zijn o.a. steun vanuit het netwerk, hulp accepteren, elkaar belangrijk vinden voor de kinderen, onvoorwaardelijke liefde uiten richting de kinderen, en ruimte en tijd om scheidingszaken te bespreken. Tenslotte spelen de keuzes rondom het co-ouderschap een belangrijke rol en hoe er omgegaan wordt met daten en hertrouwen.

Huidige stand van zaken

Garage2020 heeft de verkregen informatie gestructureerd en gevisualiseerd in klantreizen en persona’s met de belangrijkste risico’s, beschermende factoren en kansen voor interventies. Het rapport is een samenvatting van de verkregen inzichten en de belangrijkste aanbevelingen van dit onderzoek. Dit rapport kunt u rechtsbovenaan op deze pagina vinden.

Looptijd

Mei 2020 – januari 2021.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Anne Steenbakkers: A.T.Steenbakkers@hhs.nl