Blog van Joëlle Gooijer, Wethouder Jeugd, Ouderen en Armoede in Delft

Het Kennisnetwerk Jeugd Haaglanden heeft vorig jaar heel praktisch toepasbare producten opgeleverd over Normaliseren. Het traject om tot de visie te komen en de bruikbaarheid in de praktijk toont wat mij betreft de meerwaarde van het Kennisnetwerk; boven de waan van de dag, gebaseerd op wetenschappelijke kennis én praktisch toepasbaar. Dat draagt bij aan de kwaliteit en de transformatie van jeugdhulp.

Hoe toepasbaar ook, er is nog wel wat nodig om deze visie goed te laten landen. Niet alleen de aanbieders moeten dit eigen maken, maar ook de samenleving. En die is er nog niet klaar voor. Dat merkte ik ook als ouder. Toen mijn dochter vorig jaar wat langer echt niet lekker in haar vel zat, was mijn neiging als moeder om naar de huisarts te rennen en een ‘briefje’ te regelen, zodat ze met een psycholoog kon praten.

Toch heb ik dat niet gedaan. Omdat ik ten diepste van mening was dat hier de jeugdzorg niet voor nodig was. Daarnaast omdat ik ervan overtuigd ben dat lijden bij het leven hoort en niet alle pijn meteen gefixt hoeft te worden. En tenslotte omdat ik vind dat niet alles met professionals hoeft te worden opgelost. 

Met een drukke agenda voel je de mentale prikkel om te zoeken naar quick wins: het is dan makkelijker om een afspraak met de huisarts te maken dan tijd te maken voor een luisterend oor voor je dochter op een moment dat zij daar behoefte aan heeft (als jij eigenlijk iets anders gepland had).

Toen ik een vriendin in vertrouwen nam over deze struggle, bleek haar dochter (een vriendin van mijn dochter) met veel dezelfde dingen te worstelen. Sinds onze dochters dat van elkaar weten, en er samen over kunnen praten, gaat het met beiden een stuk beter. En ze hebben ontdekt dat somberheid er soms bij hoort, maar ook weer overgaat. Het heeft hun vriendschap verdiept en een levensles geleerd. 

Ik vraag me wel eens af wat het ‘resultaat’ was geweest als een professional was ingeschakeld. Misschien had dat haar het beeld gegeven dat er iets mis was met haar. En dat je een professional nodig hebt om verder te komen. Ik ben bang dat we dit beeld de afgelopen jaren bij teveel kinderen hebben versterkt. 

Natuurlijk weet ik dat wat ik heb meegemaakt niet exemplarisch is voor alle kinderen die in onze jeugdzorg zitten. Er zijn problemen die echt door professionals moeten worden behandeld. Maar het feit dat er in de afgelopen 20 jaar zoveel meer kinderen jeugdzorg ontvangen, laat mijns inziens in elk geval zien dat de samenleving niet goed meer in staat is om te accepteren dat lijden bij het leven hoort. Maar ook dat sociale verbanden verdwenen zijn waarbinnen jongeren en hun ouders elkaar helpen door lastige fasen heen.

Het is aan ons als betrokken partijen in het Kennisnetwerk, om op basis van dit onderzoek en deze bruikbare documenten, het maatschappelijk debat te voeren. Niet alleen met professionals op een symposium. Maar ook in gesprekken in de wijk, met jongeren zelf en met hun ouders.

Tegelijkertijd vraagt dit ook van ons dat we onze zorg en toegang anders gaan organiseren. Want stel dat een ouder wel naar de huisarts gaat met dit probleem. Dan wil je dat een huisarts tijd heeft voor een goed gesprek: of zo’n verwijsbriefje wel een goede oplossing is. En ook dat een huisarts weet welke mogelijkheden er zijn in de sociale basis. Het is een uitdaging die ook achter de Hervormingsagenda zit. Eenvoudig gaat het niet worden. Maar het is noodzakelijk. Alleen dan houden we de jeugdzorg toegankelijk voor kinderen die echt professionele hulp nodig hebben.

Mooie visie!

Wereldvreemde column van een wethouder die duidelijk niet weet wanneer psychologische hulp geïndiceerd is. En vervolgens durft te suggereren dat professionals haar kind vast het gevoel zouden hebben gegeven dat ze een probleem zou hebben... Kennelijk onbekend met het fenomeen intake waarin beoordeeld wordt of hulpverlening geïndiceerd is. 
Als je de hulpverlening wilt veranderen zul je met hulpverleners moeten praten en niet op deze aanmatigend manier over hen. Dit is precies waar het mis is gegaan bij de decentralisatie, in het gebrek aan samenwerking met gemeentes en bij de Hervormingsagenda waar cliënten en Jeugdzorgprofessionals zich terug hebben getrokken omdat inhoud en proces niet deugden. 
Voor werkelijk slim doordachte deeën over preventie en het zo gezond mogelijk laten opgroeien vsn kinderen adviseer ik om de Jeugdsprong te lezen en het SER - rapporten van Systemen naar Mensen. Rapporten geschreven met cliënten, professionals en experts uit de Jeugdzorg en aanpalende sectoren.
Grootste probleem van de decentralisatie is dat gemeentes op de stoel van professionals zijn gaan zitten en de administratie en coördinatiekosten onevenredig opgevoerd hebben. Hierdoor hebben we geen tijd voor onze cliënten en zeker niet voor moeders die eerst aan een gesprek met  hun huisarts denken voordat ze op het idee komen met hun kind te praten 🙈. 

Ik sluit mij in zijn geheel aan bij de bijdrage van Muriel in deze.