‘Zorgen in de familie’. Het versterken van familieplaatsingen in pleegzorg
Hoe kunnen we de relaties versterken rondom een pleegkind die bij familie opgroeit?
Achtergrond
Bij een uithuisplaatsing wordt een kind bij voorkeur opgevangen binnen diens familie of netwerk. Familiebanden blijken een bijzondere kracht en veerkracht te hebben bij familieplaatsingen in de pleegzorg. ‘Eigen bloed is het waard om voor te vechten’, aldus een pleegzorgwerker. Hoewel familiepleegzorg een veelbelovende vorm van pleegzorg is qua stabiliteit en vertrouwdheid voor het kind, zorgen de intergenerationele familiebanden voor meer conflicten, hoogoplopende emoties en specifieke spanningen. Daardoor stellen familieplaatsingen de betrokken pleegzorgwerkers vaak voor uitdagingen. Werkwijzen in de pleegzorg zijn echter vaak gericht op bestandspleegzorg, oftewel opvang bij onbekende pleegouders, terwijl zo’n 40% van de opvang bij familie is.
Doel
Met dit onderzoek willen wij inzicht krijgen in de ervaringen en behoeften van pleegkinderen, hun ouders en pleegouders en pleegzorgwerkers gedurende familieplaatsingen. Met deze kennis ontwikkelen we een toolkit, zodat pleegzorgwerkers hun ondersteuning beter kunnen afstemmen en daarmee familieplaatsingen duurzamer worden.
De hoofdvraag van het onderzoek is: ‘Hoe kunnen pleegzorgwerkers het pleegkind en zijn pleegouders, ouders en mogelijke andere familieleden gedurende familieplaatsingen zo begeleiden dat de relaties rondom het pleegkind van dusdanige aard zijn dat de loyaliteit van het kind naar alle voor hem belangrijke familieleden mag uitgaan?’.
Methoden
Dit kwalitatieve onderzoek bestaat uit drie fases.
- In beeld brengen van hoe pleegkinderen, pleegouders en ouders hun onderlinge relaties en loyaliteiten ervaren, door photovoice en interviews.
- In beeld brengen wat de behoeften zijn van kinderen, ouders, pleegouders, eigen kinderen van pleegouders en pleegzorgwerkers met betrekking tot de ondersteuning, door interviews, Whatsapp-conversaties en focusgroepen.
- Op basis van de kennis uit bovenstaande fases wordt ondersteuningsmateriaal ontworpen voor pleegzorgwerkers, pleegouders, ouders en kinderen om de plaatsing te versterken.
Samenwerkingspartners
De Christelijke Hogeschool Ede is penvoerder van dit project. Samen met de Hogeschool Arnhem Nijmegen, Jeugdformaat, Leger des Heils Midden-Nederland, Entrea Lindenhoud en de Rijksuniversiteit Groningen zijn wij onderdeel van het consortium dat dit onderzoek gaat uitvoeren.
Dit consortium werkt samen met de volgende partners: Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Gent, Rijksuniversiteit Groningen, Nederlands Jeugdinstituut, Nederlandse vereniging voor Pleeggezinnen, Pleegzorg.nl, gemeente Nijkerk, Stichting Belangenbehartiging Pleeggrootouders Nederland en William Schrikker Gezinsvormen.
Opbrengsten
De belangrijkste opbrengst van dit onderzoek is ondersteuningsmateriaal voor pleegzorgwerkers, kinderen en betrokken familieleden. Dit kunnen bijvoorbeeld werkvormen, films, scholingsmateriaal en/of gesprekstools zijn. Daarnaast leveren we de volgende producten op: rapport, factsheet en een of meer wetenschappelijke artikelen.
Stand van zaken
Het onderzoek is van start gegaan. Hierbij is begonnen met onderzoeksfase 1.
Looptijd
Januari 2025 – december 2026
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Anne Steenbakkers: a.t.steenbakkers@hhs.nl