Leren van elkaar: het belang van uitwisseling van professionele ervaringen. Blog Arie Opstelten en Priscilla Stikkolorum, projectleiders Transformatiefonds Haaglanden, 7-6-2021

Je zou het bijna vergeten, maar drie jaar geleden werd het idee van een transformatie-impuls geboren op een 24-uursbijeenkomst met medewerkers van de jeugdhulpaanbieders, cliëntvertegenwoordigers, ministeries en gemeenten. Aanleiding was de conclusie van de Tussenevaluatie van de Jeugdwet¹: de transitie is goed verlopen, maar de transformatie moet nog beginnen. Rijk en gemeenten maakten samen een budget vrij om transformatie te stimuleren. Ook kwam er een landelijk programma met zes actielijnen².

De gemeenten in Haaglanden kozen heel bewust voor het investeren op twee actielijnen: ‘Kinderen groeien zo thuis mogelijk op’ en ‘Investeren in vakbekwaamheid’. Begin volgend jaar komt er een evaluatie en een verslag over deze twee actielijnen. Eén project willen we er nu graag al uitlichten: een platform voor het uitwisselen van ervaringen van professionals in het licht van hun professionele ruimte.

Is het niet gek dat we – daartoe wettelijk verplicht – wel periodiek bij cliënten onderzoeken wat hun ervaringen met de jeugdhulp zijn, maar dat we dat niet doen bij professionals? Waarom hebben we wel het luisteren naar de cliënt onafhankelijk ingericht, maar niet het luisteren naar professionals? Denkend vanuit het principe ‘niet praten over, maar praten met..’ en in lijn met de actielijn ‘Investeren in vakbekwaamheid’ hebben we vanuit het transformatiefonds deze vraag opgepakt. Het Kennisnetwerk Jeugd Haaglanden legde begin 2020 het idee voor aan een groep professionals die eerder ook al bij het thema ‘ruimte voor de professional’ was betrokken. De groep reageerde positief en deed suggesties voor onderlinge uitwisseling van ervaringen en voor advisering naar management en beleid. Vervolgens deed het Kennisnetwerk een hele concrete uitvraag (quick scan) rond het werken in de eerste weken van de coronapandemie.

Het werken met alleen standaardvragenlijsten vinden we wel erg minimaal. Daarom willen we rond periodieke en thematische onderzoeken naar professionalservaring een platform creëren. ‘Weer een website’ zul je misschien denken. Wellicht, maar het gaat natuurlijk primair om het netwerk, niet om de techniek. Het uitwisselen van ervaringen over professionele ruimte heeft, zo denken wij, meerwaarde voor de professionals zelf. Een platform waar ruim aandacht is voor de mooie en maatschappelijk zo relevante kanten van het vak. Ook om tegenwicht te bieden aan de negativiteit over de jeugdhulp. Aan de eenzijdige focus op geldtekorten of wachtlijsten. Aan de zware lading die jeugdhulp soms krijgt. Elke dag weer zijn er vele mooie ervaringen in gezinnen die met hulp weer licht aan het eind van de tunnel zien en waar het stap voor stap beter gaat.

Onderlinge contacten en uitwisseling, juist ook met collega’s van buiten de eigen organisatie, in een inspirerende digitale omgeving, met bijdragen uit de wetenschap, kunnen een beter evenwicht brengen tussen maatschappelijke druk en positieve ervaringen. Waarom dat belangrijk is? Omdat we ook in de toekomst professionals nodig hebben die met passie in de jeugdhulp willen werken. Leren van elkaar in een positieve omgeving kan daaraan bijdragen. Zoals ook een positieve benadering van het vak en een positief imago. Bovendien kunnen we vanuit het platform bijdragen aan de opleiding van aankomende professionals.

‘Niet praten over.’ We gaan – nu de beperkingen door de coronacrisis steeds minder worden en hopelijk ook het werken in de jeugdhulp steeds minder belasten – met hernieuwde energie een doorstart geven aan het platform. Met de oproep aan professionals om actief mee te denken over de inhoud van vragenlijsten. En om te bespreken hoe onderlinge uitwisseling kan bijdragen aan professionele ruimte en aan meer positivisme in jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering.

Doe mee!

¹ https://vng.nl/nieuws/tussenevaluatie-jeugdwet-geef-ons-middelen-ruimte-en-tijd
² https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/04/01/actieprogramma-zorg-voor-de-jeugd